Het Koock-boek-exemplaar dat bewaard wordt in de Bijzonder Collecties van de Universiteit van Amsterdam kan nu ook online worden geraadpleegd. De UvA verwierf dit exemplaar in 2010 uit de nalatenschap van de Vlaamse volkskundige Hervé Stalpaert (1914-1981), zoals we eerder meldden. De door Martinus Verhulst in Antwerpen gedrukte uitgave staat nu in de UvA Tekstbank en kan eenvoudig in elke browser worden doorbladerd. Inzoomen is ook mogelijk. Hieronder ziet u een schermafbeelding van de interface.
Speciaal voor smulpapen en fijnproevers heeft Bibliotheken Eemland De Culinaire Etalage ontwikkeld. De Culinaire Etalage is een onderdeel van www.digitale-etalages.nl. Op deze website is alles over eten, koken, kookboeken, koks en recepten te vinden. Ook worden thema’s als ‘puur’ eten, moleculair koken en koken uit de natuur uitgelicht.
De etalages zijn ontwikkeld om een groot publiek op een laagdrempelige manier te bereiken en te verrijken met kennis over specifieke onderwerpen. De etalage komt tot stand in samenwerking met de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. De digitale etalages zijn ontwikkeld door Plusbibliotheken en Bibliotheek.nl.
De Culinaire Etalage wordt op 2 juni gelanceerd tijdens Proef Amersfoort. Het programma (alleen voor genodigden) start rond 14.00 uur op De Hof in Amersfoort. Naast de lancering van De Culinaire Etalage zal hoofdconservator Garrelt Verhoeven vertellen over een zeer zeldzaam zeventiende-eeuws kookboekje van Antonius Magirus uit de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Ook zal chef-kok Alain Caron live een culinair-historisch recept bereiden.
Meer informatie via +31-33-4631914 of www.debeep.nl.
In een Belgische privéverzameling is een derde volledig exemplaar ontdekt van de eerste druk uit 1612 van het Koocboec oft Familieren Keukenboec van Antonius Magirus.
De ontdekking gebeurde door Etienne Coudeville, juryvoorzitter van de Zilveren Pollepel, een jaarlijkse culinaire wedstrijd die georganiseerd wordt in samenwerking met de West-Vlaamse editie van de Streekkrant. De wedstrijd viert overigens dit jaar (2010) zijn 35-jarige verjaardag.
Ik heb het exemplaar ondertussen gezien en kan de authenticiteit ervan bevestigen.Van de eerste Leuvense druk van het Koocboec bevindt zich slechts één exemplaar in een openbare bibliotheek, namelijk de Koninklijke Bibliotheek in Brussel. Het andere nog resterende exemplaar bevindt zich in een Nederlandse privéverzameling.
Herkomst van het exemplaar
De huidige Belgische eigenaar kocht het exemplaar tijdens zijn zomervakantie in Duitsland in het begin van de jaren zeventig in een klein brokantwinkeltje in Bonn. Het winkeltje werd uitgebaat door een oudere dame die eveneens kookboeken verzamelde, doch alleen Duitse. Omdat ze het boekje van Magirus niet kon lezen en ook de taal waarin het geschreven was niet kende, verkocht ze het. De huidige eigenaar betaalde er toen 25 Duitse Mark voor.
Toestand van het exemplaar
Band
Het exemplaar is in redelijk toestand. Vermoedelijke waterschade heeft het papier aan de binnenkant beschadigd, maar de bladspiegel is overal intact gebleven. Het exemplaar lijkt compleet, alhoewel we dit nog in detail moeten onderzoeken. Het papier is wel broos en het exemplaar zou eigenlijk dringend gerestaureerd moeten worden. In afwachting daarvan is het beter het zo weinig mogelijk te openen, omdat er bij elke manipulatie van het boekje stukjes papier afschilferen. Het boekje is ingebonden in een lichtbruine perkamenten band zonder enig opschrift. Het is niet duidelijk of dit de originele band is. Op de blanco laatste pagina’s staan handgeschreven notities van vorige eigenaren. Die moeten we nog ontcijferen. Wel is nu al duidelijk dat dit exemplaar op 28 mei 1844 in het bezit was van iemand uit Oostmalle in de provincie Antwerpen. Binnenkort komen we hier nog op terug.
Andere exemplaren van het Koocboec
Van het Koocboec van Magirus waren tot nu toe slechts vijf volledige exemplaren bekend: twee exemplaren van de eerste Leuvense editie uit 1612, twee van de Antwerpse herdruk uit 1655 en een van de Antwerpse herdruk uit 1663. Slechts drie openbare bibliotheken bezitten een exemplaar: de Koninklijke Bibliotheek in Brussel(eerste druk 1612), de Erfgoedbibliotheek in Antwerpen (herdruk 1663) en de Bibliotheek van de Universiteit in Amsterdam (herdruk 1655). In een Nederlandse privéverzameling bevinden zich twee exemplaren: een van de eerste druk en een van de tweede druk.
In het Parool verscheen een kort verslag van een historische proeverij op de boot van het Amsterdamse restaurant Lute met gemoderniseerde gerechten uit Koocboec oft Familieren Keukenboec. De proeverij werd georganiseerd ter promotie van Sail, Old Amsterdam, Lute en de Bijzondere Collecties UvA.
