Hutsepot ‘Magirus’

 

Hutsepot ‘Magirus’
Voorb. tijd
20 min
Kooktijd
40 min
Totale tijd
1 uur
 
Dit recept werd samengesteld door Koen Tossyn (Dagelijkse Kost) naar aanleiding van het Magirusdiner op 22 november 2016 ten voordele van het Jan Roegiersfonds. Het is geïnspireerd op het recept voor Spaanse hutsepot, zoals beschreven in het Koocboec oft familieren keukenboek van Antonius Magirus.
Gang: Main Course
Soort keuken: Historic
Aantal: 2 personen
Ingrediënten
  • 200 gr los kokende aardappelen of (gele) rapen geschild en in grote stukken gesneden
  • 3 dl groentebouillon of water
  • 1 ui grof gesneden
  • 10 spruitjes schoongemaakt en grof gesneden
  • 1 pastinaak geschild en in blokjes
  • 1 peterseliewortel geschild en in blokjes
  • 50 gr raapstelen gewassen en grof-gesneden
  • enkele jeneverbessen
  • 2 blaadjes laurier
  • enkele takjes tijm
  • 200 gr gezouten spek grof gesneden
  • 1 rookworst
  • 200 gr kippenwit in stukken
  • peper
  • zout
  • nootmuskaat
Instructies
Bereidingswijze:
  1. Verhit wat vetstof in een grote kookpot. Stoof de uien aan en voeg, wanneer ze glazig zijn, het spek eraan toe.
  2. Stoof het spek even mee aan en voeg de peterseliewortel, de spruitjes en de pastinaak eraan toe. Laat de groenten en het spek even stoven. Voeg ook het in stukken gesneden kippenwit eraan toe, gevolgd door de geschilde en in stukken gesneden aardappelen.
  3. Maak een kruidentuiltje met de tijm en cle laurier en voeg de kruiden samen met cle jeneverbessen toe aan de groenten. Blus het geheel met de groentebouillon en breng op een rustig vuurtje aan de kook.
  4. Voeg de rookworst eraan toe zodra het geheel begint te koken en laat alles een klein half uurtje rustig stoven op een laag vuur.
  5. Breng de stoofpot na de gaartijd op smaak met peper, zout en wat nootmuskaat en schudt de pot even op (hutsen).
  6. Verwijder het kruidentuiltje en serveer met wat bruin brood en eventueel een flinke schep scherpe mosterd.
Nota's

Wij hebben het recept al enkele keren bereid en het is erg lekker. Je zou het iets historisch correcter kunnen maken door de aardappelen te vervangen door rapen. Boterraapjes werken erg goed. Ook kun je er een volledig vegetarisch recept van maken door het vlees weg te laten: het is even lekker, zeker als je een smakelijke groentebouillon gebruikt.

 

Magirus-diner ten voordele Jan Roegiersfonds KU Leuven 22 november 2016

Update 23/11/2016: Het Magirus-diner voor het Jan Roegiersfonds was een groot succes, met talrijke aanwezigen, waaronder de rector van de universiteit, en een opbrengst van naar schatting 8.000 euro die groot genoeg is om de restauratie van het K.U.Leuven-exemplaar uit 1612 van het kookboek van Magirus volledig te financieren, mét nog een beetje overschot om andere initiatieven te bekostigen. Het op het kookboek geïnspireerde eten was lekker, maar spijtig genoeg hier en daar niet altijd even historisch correct, of op een ludieke manier omzeild: weet er iemand wat zandwortelen zijn? Juist ja, aardappelen… Maar goed, een kniesoor die daarover valt…

Magirus Diner Leuven 22 11 16
Magirus Diner Leuven 22 11 16
Magirus-diner toespraak rector Torfs
Magirus-diner toespraak rector Torfs
Gebakken kapoen met "zandwortelen" - mits een kleine aanpassing met raapjes, nu toch in seizoen, zou dit gerecht helemaal historisch correct geweest zijn. Het was wel lekker.
Gebakken kapoen met “zandwortelen” – mits een kleine aanpassing met raapjes, nu toch in seizoen, zou dit gerecht helemaal historisch correct geweest zijn. Het was wel lekker.

De Leuvense Universiteitsbibliotheek organiseert op dinsdag 22 november 2012 om 19u30 een Magirus-diner ten voordele van het Jan Roegiersfonds in de Infirmeriezaal van de Faculty Club Leuven.

Magirus diner

Lieven Demeestere, chef-kok van restaurant Arenberg, stelde een origineel menu samen, gebaseerd op gerechten uit het 17de-eeuwse kookboek van Antonius Magirus.

De Universiteitsbibliotheek kocht een jaar geleden een eerste druk van het Koocboeck, met steun van het Jan Roegiersfonds, opgericht als herinnering aan de overleden hoofdbibliothecaris van de Universiteitsbibliotheek.

De opbrengst van dit Magirus Diner gaat integraal naar het Jan Roegiersfonds KU Leuven en naar de restauratie van het Magirus Koocboeck.

Deelname aan diner

Magirus hoopte dat zijn werk gebruikt werd om goed en lekker te koken ‘opdat iedereen met minder moeite, kosten en tijdverlies, een paar potagies, sauzen, saucijsjes en andere te bereiden spijzen kan vinden die passen bij zijn verwende zintuigen, verlangen of smaak.’

Wenst u deel te nemen aan het Magirus Diner in het prachtige historische kader van de Faculty Club? Zo heeft u de kans om hedendaagse versies van zeventiende-eeuwse gerechten te kunnen degusteren. De kostprijs voor het diner bedraagt 99 euro per persoon.

Inschrijven kan via deze pagina.

Sponsormogelijkheden

Indien u aan bedrijfssponsoring wil doen, dan vindt u hier het sponsordossier.

Wenst u als privépersoon te sponsoren, dan vindt u hier de mogelijkheden.

Vrije gift

Misschien kunt u niet aanwezig zijn op het diner, maar wilt u het Jan Roegiersfonds wel steunen?

U kunt steeds een vrije gift doen aan het fonds op de giftenrekening van de KU Leuven met IBAN-nummer BE45 7340 1941 7789 met vermelding van +++400/0013/65113+++.

Voor giften vanaf 40 euro per jaar ontvangt u een belastingvoordeel.

Magirus en Scappi bij Koken met Van Boven (VPRO)

Het Nederlandse kookprogramma Koken met Van Boven (VPRO) besteedde in de uitzending van 25 april 2016 aandacht aan het kookboek van Magirus. Scappi, Magirus en Olla Podrida worden vermeld en het exemplaar van de Universiteit van Amsterdam wordt getoond, waarbij gebladerd wordt naar het recept voor olla podrida. Dit alles kadert in het thema van de uitzending, namelijk kikkererwten. Het fragment start vanaf ongeveer 13 minuten in de uitzending. Als je goed kijkt zie je in het fragment dat in de UvA gefilmd is ook onze uitgave (Davidsfonds, 2007) op tafel liggen.

Koken met Van Boven, Vpro 25042016
Koken met Van Boven, Vpro 25042016

Hoeveel eieren?

“Eieren hebben onterecht een negatief imago. Voor gezonde personen zijn er geen redenen om de aanbeveling om maximum 3 eieren per week te eten te handhaven. Als onderdeel van een gezond voedingspatroon kunnen zij tot één eitje per dag eten zonder hun risico op hart- en vaatziekten te verhogen. Diabetespatiënten en personen met te veel cholesterol beperken zich best tot 3 eieren per week,” concludeert de uitstekende website Gezondheid en Wetenschap op basis van de huidige stand van het wetenschappelijk onderzoek.

Onze voorouders wisten dit al lang en waren niet bang van eieren. Het was één van de belangrijkste, goedkoopste en veiligste bronnen van proteïne en vitamine. Ook al omdat eieren wél mochten worden gegeten op de gewone vastendagen of “visdagen”, nl. in regel woensdag en vrijdag of vrijdag en zaterdag.

In de middeleeuwen en lang daarna consumeerden men enorme hoeveelheden eieren, zowel van hoenders als van andere soorten vogels, maar concrete statistieken zijn eerder zeldzaam. Bijvoorbeeld:

  • De werklui van de abdij van Vorst ontvingen volgens een document uit de vijftiende eeuw “dagelijks potagie en een hoeveelheid brood en bier, wekelijks: van Sinksen tot Vastenavond drie pond kaas, van Vastenavond tot Pasen achtentwintig haringen, van Pasen tot Sinksen veertig eieren” (ofwel iets minder dan 1 ei per dag) (Roeck ea, 1982).
  • Het Poolse hof joeg er in 1390 266.450 eieren door, een gemiddelde van 730 per dag. (Dembinksa, 1999) Maar voor hoeveel personen staat er niet bij.
  • Bartolomeo Scappi schrijft eind 15de eeuw dat professionele hofkoks zoals hijzelf recht hebben op acht eieren tijdens de “magere” dagen (doordeweekse vastendagen).
  • Leonard Lessius raadt begin 17de eeuw voor “ouderlingen en zwakken” een dieet aan van “broodsoep: daarvan alleen, met een of twee eieren erbij, kan men zeer gezond en zeer lang leven” volgens hem. Hij veroordeelt ingewikkelde bereidingen en geeft de voorkeur aan simpele gerechten en ingrediënten: “Die een goede gezondheid wenschen, moeten vooral de verscheidenheid der spijzen bij hetzelfde maal en de uitgezochtheid der voorbereiding en kruiding schuwen.” (Maas, 1923, vertaling van Lessius’ Hygiasticon uit 1613)
  • In zowat alle Nederlandstalige kookhandschriften en gedrukte kookboeken van de middeleeuwen tot in de 18de eeuw wemelt het van de eierenrecepten. Een klassieker is “Eieren Lombaart” (bv. “Eyken Lombaerts“, recept nr. 19 in het Koocboec van Magirus), letterlijk “eieren op zijn Italiaans”, dat we nu nog altijd kennen als… sabayon.
  • Tijdens de grote vasten (advent, 40-dagenweek) waren eieren (tot eind 18de eeuw) verboden. Daarom bevatten oude kookboeken ook veel recepten voor namaakeieren die gemaakt worden van vislijm, amandelmelk en saffraan (oa. Vorselman 1556, Hs. 476 UB Gent 1584). (Jakkes!)
  • In het door ons uitgegeven Leuvens/Antwerpse kookboek van Magirus (begin 17de eeuw) zijn eieren het derde vaakst vermelde ingrediënt, na suiker en water. (Schildermans, Sels, Willebrands 2007)